از بهشت تا بهشت-شایان، فریدون

یک رمان فلسفی که نظیر آن در ادبیات فارسی کمیاب است.

عموی سالخورده‌ی پسر دانشجویی (فریدون) در هنگام مسافرت، گفتگویی فلسفی را با او آغاز می‌کند. اشخاص دیگری هم از جمله هوشنگ (دوست فریدون) که پزشک است در این مسافرت همراه آنان در این گفتگو شرکت دارد.

در هنگام گذر از کوه و دشت‌ها رمان فلسفی ما به صورت پرسش‌هایی در می‌آید که عمو با کمال میل سخن‌گوی آن‌ها است.

طبیعی است که در این داستان ما با مروری از تاریخ فلسفه‌ی جهان غرب سروکار داریم. توضیحات، از فیلسوفان پیش‌افلاطونی شروع شده، با فیلسوفان سده‌ی اخیر به اتمام می‌رسد. به طور خلاصه داستان بازگوکننده‌ی اندیشه‌ی متفکرانی است چون پارمینه و هراکلیت (و کمی از دید تطبیقی دین بودا و هند باستان)، سقراط، افلاطون و ارسطو – انقلاب فرانسه – تا دیدرو، هگل، مارکس و انگلس و هایدگر…

در جریان داستان، شخصیت‌های زنده‌ی رمان گه‌گاهی درباره‌ی خود هم سخنانی می‌گویند و به خواننده اجازه می‌دهند تا از بحر سنگین مسائل فلسفی این رمان بیرون آمده، نفسی تازه کند.

در پایان داستان، فریدون در خواب(؟!) شاهد دادرسی عموی خود در دادگاهی است که سرانجام، تبرئه شدن او را در بر دارد. به نظر من این قسمت کمی با شتاب نوشته شده است و با مقایسه‌ای حتی شتاب‌زده می‌توان گفت که ماجرای دادرسی سقراط در یونان باستان بایستی جالب‌تر بوده باشد.

در ادامه‌ی داستان، فریدون هم پس از 230 صفحه فلسفه‌بافی‌های عمو، درِ خانه را بروی تهمینه می‌گشاید.

در بخشی از داستان که در پشت جلد کتاب آمده است می‌خوانیم: «…سپس (فریدون) به ژرفائی در چشمان تهمینه نگریست، گویا می‌خواست در سیاهی چشمانش تاثیر حرف خود را کشف کند.»